«120 BPM»: Πόσους χτύπους αντέχει η καρδιά σου;
Με αφορμή τη σημερινή συνέντευξη τύπου και την προβολή της ταινίας «120 Χτύποι το Λεπτό» (Μέγα βραβείο Φεστιβάλ Καννών), παρουσία του σκηνοθέτη Ρομπέν Καμπιγιό και του πρωταγωνιστή του Αρνό Βαλουά, κάνουμε ένα οδοιπορικό στα γεγονότα που έδωσαν έμπνευση στην ταινία.
Αρχές της δεκαετίας του ’90. Ενώ το AIDS έχει ήδη κοστίσει αμέτρητες ζωές τα τελευταία δέκα χρόνια, οι ακτιβιστές της Act Up στο Παρίσι, πολλαπλασιάζουν τις δράσεις τους με σκοπό να ανατρέψουν τη γενική αδιαφορία. Ο νεοφερμένος στην ομάδα, Νατάν θα συγκλονιστεί από τη δυναμικότητα του Σον, ενός από τα ιδρυτικά μέλη της οργάνωσης, που καταναλώνει τις τελευταίες του δυνάμεις του στη μάχη ενάντια στο κράτος και τις φαρμακευτικές εταιρείες.
Λίγα λόγια για την Act Up - Paris*
H Act Up – Paris δημιουργήθηκε στις 26 Ιουνίου 1989, με αφορμή το επερχόμενο Gay Pride, στη διάρκεια του οποίου 15 περίπου ακτιβιστές σκηνοθέτησαν το πρώτο “die – in”, όπου ξάπλωσαν στο δρόμο χωρίς να πουν ούτε μία λέξη. Στα μπλουζάκια τους υπήρχε η εξής εξίσωση: ΣΙΩΠΗ = ΘΑΝΑΤΟΣ. Και ένα ροζ τρίγωνο: το σήμα που επιβλήθηκε στους ομοφυλόφιλους άνδρες που απελάθηκαν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά αυτή τη φορά αποτυπωμένο με τη μύτη γυρισμένη προς τα πάνω. Ένα νέο σύμβολο που αντιπροσώπευε την αποφασιστικότητα τους να αντιδράσουν έντονα στην επιδημία που είχε αποδεκατίσει χιλιάδες ανθρώπους. Η Act Up – Paris γεννήθηκε με βάση το μοντέλο της Act Up – New York, που ιδρύθηκε το 1987.
Οι ρίζες της Act Up προέρχονται από τον θυμό για τους ιατρικούς, πολιτικούς και θρησκευτικούς φορείς, των οποίων η παθητικότητα και οι προκαταλήψεις ήταν, και ακόμα και σήμερα είναι, στο επίκεντρο της ανθρώπινης καταστροφής που φέρνει αυτή η επιδημία. Αυτός ο θυμός είναι που οδήγησε όσους προσβλήθηκαν, να πολεμήσουν ενάντια στη σιωπή και να γίνουν ορατοί. Πράγματι, σημασία είχε να γίνει η αρρώστια ορατή, να γίνει ο άρρωστος ορατός και να μην επιτρέπεται πλέον στους διάφορους φορείς να αποφασίζουν τη μοίρα των ασθενών.
Αυτό ακριβώς είναι η Act Up – Paris.
Όχι άλλες θολές εικόνες, όχι άλλοι ανώνυμοι λογαριασμοί ή μαρτυρίες, όχι άλλες αόριστες παρουσιάσεις. Όπως η Act Up – New York, έτσι και η Act Up – Paris μετέφερε τις φωνές των οροθετικών, γυναικών και αντρών, χρησιμοποιώντας μία ισχυρή οπτική κουλτούρα με ηχηρά συνθήματα και συμβολικές εικόνες, διοργανώνοντας εκδηλώσεις που αποσκοπούσαν σε μία ευρεία κάλυψη από τα ΜΜΕ.
Σε αυτό τον πολυσύνθετο πόλεμο, έπρεπε να κερδίσουμε την κυριότητα μας πάνω στην ίδια μας τη ζωή. Οι στρατηγικές έπρεπε να αναπτυχθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να αποκτηθεί πρόσβαση, να κατακτηθούν γνώσεις που είχαν μόνο οι ιατρικοί φορείς και να αμφισβητηθεί η πρωταρχική εξουσία αυτών των φορέων. Πρέπει να τους αντιταχθούμε σταθερά και με σαφώς καθορισμένες απαιτήσεις. Οι άνθρωποι έπρεπε να κινητοποιηθούν, να εκπαιδευτούν, οι πληροφορίες έπρεπε να οργανωθούν. Η πολιτική ανυπακοή και η ενεργοποίησή μας στα όρια του νόμου ήταν απαραίτητη για να κάνει τις φωνές μας να ακουστούν.
*Απόσπασμα από το επετειακό βιβλίο για τα 20 χρόνια της Act Up – Paris, με τον τίτλο: «ΔΡΑΣΗ = ΖΩΗ: με λύπη μας σας ενημερώνουμε ότι η Act Up – Paris συμπληρώνει 20 χρόνια», Collection Democratic Books - Editions Jean di Sciullo, 2009
Ο Καμπιγιό για την ταινία του…
Μια πολιτική ταινία
«Το 120 BPM δεν είναι μία νοσταλγική ταινία, αλλά μία πολιτική ταινία, μία ταινία για αυτούς που χάθηκαν και για εμάς που έχουμε μείνει εδώ και παλεύουμε ακόμα. […] Το 1992, μην ξεχνάμε πως είμαστε σε μία περίοδο που υπάρχει ομοφοβία, οι συζητήσεις για προφυλακτικά ήταν απαγορευμένες στα σχολεία και η ανταλλαγή σύριγγας ήταν η πιο συνηθισμένη πρακτική. Η Act Up – Paris ήταν μια οργάνωση γεμάτη δυναμικούς ανθρώπους στην χειρότερη περίοδο της επιδημίας του ιού που όμως κατάφεραν και άνοιξαν έναν διάλογο για αυτό και βοήθησαν και άλλους ανθρώπους, που είχαν προσβληθεί από την αρρώστια, όπως χρήστες ναρκωτικών, αιμοφιλικούς, κ.ά.»
Η δύναμη της Κοινότητας
«Σήμερα, με τα Κοινωνικά Μέσα και το διαδίκτυο είναι πολύ εύκολο να είμαστε μέρος μιας κοινότητας, αλλά χωρίς να ενσωματωνόμαστε πραγματικά σε αυτή την κοινότητα. Τη εποχή που διαδραματίζεται το 120 BPM, οι άνθρωποι έπρεπε να βρεθούν μαζί, στον ίδιο χώρο, και να ανταλλάξουν ιδέες κοιτώντας ο ένας τον άλλο. Ήταν η εποχή του φαξ, όπου οι οργανώσεις δεν μπορούσαν να μεταδίδουν τις εικόνες τους άμεσα, όπως γίνεται σήμερα, και η τηλεόραση έπαιζε ένα τεράστιο ρόλο – γεγονός που επηρέαζε τον τρόπο που η οργάνωση σχεδίαζε τις ενέργειές της, προκειμένου να χρησιμοποιήσει τα Μέσα αυτά.»
photos 120 BPM©Celine Nieszawer