Ο Άγριος και Υπέροχος Κόσμος της Σίρλεϊ Κλαρκ

Ουδέποτε έτυχε της ευρύτερης αναγνώρισης που της άξιζε κι αυτό είχε μάλλον να κάνει με τον τυχοδιωκτικό και ολότελα αντικομφορμιστικό βίο που επέλεξε για τον εαυτό της. Γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας, η Σίρλεϊ Κλαρκ δεν κατάφερε να ταιριάξει στην τακτοποιημένη και άνετη ζωή που της πρόσφερε η προνομιούχα ανατροφή της, ούτε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του κοινωνικού της περίγυρου, γι' αυτό και αποφάσισε να επαναστατήσει, διαλέγοντας για τον εαυτό της ένα μποέμικο και ολότελα αντισυμβατικό τρόπο ζωής.

Αφού βρήκε αρχικά έμπνευση στο χορό, θητεύοντας στο πλευρό σπουδαίων δασκάλων όπως η Μάρθα Γκράχαμ και η Ντόρις Χάμφρεϊ, συνάντησε το μετέπειτα πεπρωμένο της τη στιγμή που έπιασε για πρώτη φορά στα χέρια της μια μικρή κάμερα Bolex και συνεπακόλουθα άρχισε να γυρίζει μικρού μήκους φιλμ.

Εισχωρώντας στους καλλιτεχνικούς κύκλους του τότε underground κινηματογραφικού κινήματος, έγινε μαζί με τον αρχιερέα της πειραματικής οθόνης, Γιόνας Μέκας, συνιδρυτής του New American Cinema Group και λίγο αργότερα εγκαινίασε, παρέα με τους μέγιστους ντοκιμαντερίστες Αλμπερτ Μέιζλς και ΝΤ.Α.Πενεμπέικερ, μια κολεκτίβα σκηνοθετών, βοηθώντας ανάμεσα σε άλλους τον Τζον Κασαβέτη στο να γυρίσει το εμβληματικό ντεμπούτο του, «Σκιές» (1958).

Με τον ρεαλιστικό «Προμηθευτή», το επαναστατικό πρώτο μεγάλου μήκους φιλμ της του 1961, πήγε κόντρα σε κάθε κατεστημένο φιλμικό ρεύμα της εποχής και έδωσε θαρραλέα φωνή σε ένα μέχρι τότε αθέατο περιθώριο αμερικανικής ζωής, συλλαμβάνοντας με τον ασυμβίβαστο φακό της ιστορίες για νεαρούς κατοίκους των μαύρων γκέτο που προσπαθούν να επιβιώσουν, απελπισμένους junkies, παθιασμένους μουσικούς της τζαζ, αρσενικές πόρνες και ομοφυλόφιλους, υψώνοντας ταυτόχρονα ανάστημα σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο όπου η ιδέα μιας γυναίκας σκηνοθέτη θεωρείτο σχεδόν αδιανόητη. Άφησε πίσω της παρακαταθήκη δυο εκπληκτικές μεγάλου μήκους ταινίες (τον «Προμηθευτή» και το θρυλικό «The Cool World»), μια σειρά από πανέμορφα εξπρεσιονιστικά φιλμάκια και δυο αξέχαστα ντοκιμαντέρ: ένα για τον ριζοσπαστικό μουσικό της τζαζ Ορνέτ Κόλμαν και ένα για τον μέγιστο Αμερικανό ποιητή Ρόμπερτ Φροστ, το οποίο της χάρισε και ένα Οσκαρ. Οι 21ές Νύχτες Πρεμιέρας συστήνουν με περηφάνια το έργο της, προβάλλοντας ψηφιακά αποκατεστημένες κόπιες της δουλειάς της.

Λουκάς Κατσίκας

Φιλμογραφία / Filmography

1985 Ornette: Made in America
1978 Mysterium; Initiation
1967 Portrait of Jason (Documentary)
1963 Robert Frost: A Lover's Quarrel with the World (Documentary)
1963 The Cool World
1962 The Connection
1960 Skyscraper (Short documentary)
1960 A Scary Time
1958 Bridges-Go-Round (Short)
1957 Brussels Loops (Short)
1956 Moment in Love (Short)
1955 Bullfight (Short)
1954 In Paris Parks (Short)
1953 Dance in the Sun (Short)

The Cool World

Ο ανήσυχος φακός της Σίρλει Κλαρκ ακολουθεί χωρίς αναπνοή τον νεαρό Ντιουκ στο μαύρο γκέτο της Νέας Υόρκης και καταγράφει σε ατμοσφαιρική ασπρόμαυρη φωτογραφία την απεγνωσμένη προσπάθειά του να βρει ...

Ορνέτ Κόλμαν: Made in America / Ornette: Made in America

Συγκεντρώνοντας επί είκοσι χρόνια υλικό γύρω από τον απόλυτο πιονέρο της πειραματικής τζαζ, τον περίφημο σαξοφωνίστα Ορνέτ Κόλμαν, η Κλαρκ κατορθώνει στην τελευταία της ταινία να υπογράψει ένα από ...

Το Πορτραίτο του Τζέισον / Portrait of Jason

Ο Τζέισον Χόλιντεϊ είναι μαύρος και ομοφυλόφιλος, πουλιέται στους δρόμους για να εξασφαλίσει χρήματα και βιώνει μια αντίξοη καθημερινότητα σε ένα κόσμο που τον περιθωριοποιεί και τον εχθρεύεται. Για ...

Ο Προμηθευτής / The Connection

Σε ένα ασφυκτικό διαμέρισμα του κέντρου της Νέας Υόρκης μια πολυφυλετική ομάδα ναρκομανών περιμένουν εναγωνίως τον ντίλερ που θα τους τροφοδοτήσει με την πολυπόθητη δόση τους. Ανάμεσά τους βρίσκονται ...

Ρομπερτ Φροστ: Ενας Εραστής Φιλονικεί με τον Κόσμο / Robert Frost: A Lover's Quarrel with the World

Καθώς ο 87χρονος ποιητής βάδιζε σταδιακά προς τη δύση της ζωής και της σπουδαίας λογοτεχνικής του πορείας έλαβε την πρόσκληση της Σίρλεϊ Κλαρκ για ένα κινηματογραφικό πορτρέτο αφιερωμένο σε εκείνον ...