Ο Μετρ της Σοφιστικέ Κομεντί

Εάν πάντα αναρωτιόσασταν για τις εκλεκτικές συγγένειες ανάμεσα στo έργο του Γούντι Αλεν και του Γουές Αντερσον, βλέποντας οποιαδήποτε ταινία του Γουίτ Στίλμαν θα νιώσετε πως βρήκατε τον χαμένο κρίκο που συνδέει τους δύο σκηνοθέτες. Το «Metropolitan», η πρώτη ταινία του Αμερικάνου σεναριογράφου και σκηνοθέτη, ήρθε το 1990 να σαρώσει οτιδήποτε ήταν γνωστό για τις indie κομεντί μέχρι εκείνη τη στιγμή, εισάγοντας ένα πρωτοποριακό μείγμα χιούμορ, ιδιορρυθμίας και κοινωνικής κριτικής. Η ματιά του - ήδη εξαιρετικά ολοκληρωμένη για φιλμικό ντεμπούτο - περιλάμβανε πανέξυπνους και καυστικούς διαλόγους σε ρυθμό πολυβόλου (σχεδόν μία δεκαετία προτού ο Ααρον Σόρκιν επιβάλλει τους οσκαρικούς του κανόνες), οπτικό στυλιζάρισμα και μια αυτοαναφορική αίσθηση που πλέον βρίσκεις και στο τελευταίο sitcom που φιλοδοξεί να αποκαλείται meta-οτιδήποτε. Την ανελέητη και ξεκαρδιστική κριτική του στην μπουρζουαζία της αγαπημένης του Νέας Υόρκης ακολούθησε εντός της επόμενης δεκαετίας η ευρωπαϊκή «Barcelona» (1994) και το φιλόδοξο «Οι Τελευταίες Ημέρες της Ντίσκο» (1998). Κι αν το τελευταίο δεν απέδωσε τα αναμενόμενα στο box office, μία θέαση σήμερα αποδεικνύει τη ρήση που θέλει τους μεγάλους δημιουργούς να βρίσκονται μπροστά από την εποχή τους. Με ατάκες που τσακίζουν κόκαλα, καθώς ανατέμνουν μια ολόκληρη εποχή σε δίλεπτους διαλόγους, ο Στίλμαν κατοχυρώνει τον τίτλο ενός auteur του zeitgeist, με μια ιδιαίτερη προτίμηση στους φανερά κατασκευασμένους κόσμους και το σχεδόν θεατρικό στήσιμο. Θα χρειαζόταν να περάσουν περισσότερα από 12 χρόνια για να μας χαρίσει ο Στίλμαν την επόμενη ταινία του: μία σειρά ατυχιών, ακυρωμένων πρότζεκτ και καθυστερήσεων στέλνει τις «Δεσποινίδες εν Συγχύσει» στο 2011 και δίνει -επιτέλους!- την πολυπόθητη αφορμή για μια συνολική εκτίμηση της έως τώρα καριέρας του. «Ξημέρωμα στη μεγάλη πόλη. Και υπάρχουν περίπου οχτώ εκατομμύρια ιστορίες εκεί έξω» λέει κάποια στιγμή ο Νικ στο «Metropolitan» - ο Γουίτ Στίλμαν τις ξέρει, και ελπίζουμε στο μέλλον να αφηγηθεί όσες περισσότερες μπορεί.

Φαίδρα Βόκαλη