Εϊταν Φοξ: Η σεξουαλικότητα ανάμεσα στην ιδιωτική και δημόσια σφαίρα

Βρισκόμαστε στο μέσο του χειμώνα και το έδαφος καλύπτεται με χιόνι σε ένα απομακρυσμένο φυλάκιο του ισραηλινού στρατού κοντά στα σύνορα με το Λίβανο. Ο Γιόσι, ένας νεαρός υπολοχαγός, κάθεται σε ένα κρεβάτι και μελετά ένα χάρτη για την προετοιμασία μιας ενέδρας που του έχει ανατεθεί για εκείνη τη νύχτα. Δίπλα του ο δεύτερος στην ιεραρχία, Τζάγκερ, παίζει την κιθάρα του. “Θα μείνεις μαζί μου, αν χάσω το πόδι;” ρωτά ο Τζάγκερ. "Αυτό στην πραγματικότητα θα μπορούσε να είναι βολικό για ορισμένες θέσεις" ανταπαντά ο Γιόσι. “Και τι θα γίνει αν το πρόσωπό μου καεί και έχω μόνο ένα μάτι αριστερά” ...“Τι θα συμβεί αν πεθάνω και δεν μου έχεις πει ακόμα ότι μ’ αγαπάς;” ο Τζάγκερ επιμένει. Και ο Γιόσι χάνοντας την υπομονή του απαντάει: "Κι αν πεθάνω εγώ γιατί αντί να είσαι συγκεντρωμένος σήμερα, αποφάσισες να γίνεις ξαφνικά ενοχλητικός;”

Με αυτή τη σκηνή από την ταινία «Γιόσι & Τζάγκερ» επιλέγει ο καθηγητής Σάι Γκίνσμπερκ να ανοίξει το άρθρο του (1) στο οποίο αναλύει το έργο του Εϊταν Φοξ, θέτοντας με αυτό τον τρόπο ένα σύμβολο που ακουμπάει ολόκληρη τη μέχρι τώρα φιλμογραφία. Και όχι άδικα. Αυτή η διάσταση, η μάχη ίσως καλύτερα, ανάμεσα στην ιδιωτική και τη δημόσια σφαίρα που έχει επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό και τη σύγχρονη ζωή του Ισραήλ, φαίνεται να είναι ένα από τα κοινά σημεία στα έργα του σκηνοθέτη και μια από τις βασικές αναζητήσεις του.

Η άλλη αφορά στη σεξουαλικότητα των ηρώων του. Ο Εϊταν Φοξ από την πρώτη κιόλας ταινία του έφερε το κοινό του μπροστά σε ζητήματα που ποτέ πριν δεν είχαν τεθεί στη χώρα του με αυτό τον τρόπο, αναδεικνύοντας έτσι την αμηχανία της μοντέρνας ισραηλινής κοινωνίας στο θέμα της ομοφυλοφιλίας, καυτηριάζοντας συγχρόνως την απουσία κατανόησης και αποδοχής. Δυο στοιχεία που είδαμε καθαρά στο ειλικρινές αλλά συγχρόνως γλυκόπικρο «Γιόσι» το 2012, και πάλι στο πλαίσιο του φεστιβάλ.

Φέτος λοιπόν, σε συνεργασία με την πρεσβεία του Ισραήλ, οι Νύχτες Πρεμιέρας θα παρουσιάσουν για πρώτη φορά ένα αφιέρωμα στον Εϊταν Φοξ συμπεριλαμβάνοντας και τις δύο πρώτες μικρού μήκους που γύρισε («Σε Αδεια» και «Gotta have Heart»), όταν και έθεσε τις βάσεις για την μετέπειτα πολύ ενδιαφέρουσα και για πολλούς ριζοσπαστική όσον αφορά την σεξουαλικότητα στην ιδιωτική και δημόσια σφαίρα στο Ισραήλ, πορεία του.

Κώστας Αϊβαλιώτης

(1)Ginsburg, Shai. 2005. Between sex and country: The films of Eytan Fox. Tikkun 20(3):75.

Ενδεικτική Φιλμογραφία
2002 Yossi & Jagger
2004 Walk on Water
2006 The Bubble
2012 Yossi
2013 Cupcakes