ΟΙ ΥΠΕΡΟΧΟΙ ΑΜΠΕΡΣΟΝΣ / THE MAGNIFICENT AMBERSONS
Τοποθετημένο χρονικά στο αποφασιστικό πέρασμα από τον 19ο στον 20ό αιώνα, το μυθικό δεύτερο φιλμ του Γουέλς παρακολουθεί μεγαλειωδώς τη σταδιακή πτώση μιας αριστοκρατικής αμερικανικής οικογένειας που κατακρημνίζεται, αδυνατώντας να συμπορευτεί με τις ραγδαίες αλλαγές που επιφέρει η νέα εποχή. Στιγματισμένο από την αυταρχική επέμβαση του στούντιο, που ανέλαβε να τη μοντάρει παρά τη θέληση του σκηνοθέτη, η ταινία παραμένει ακόμη κι έτσι ένα από τα ατόφια αριστουργήματα της παγκόσμιας οθόνης, με μια θέση μονίμως κρατημένη ανάμεσα στα σημαντικότερα επιτεύγματα στην ιστορία του σινεμά. Και, φυσικά, πολλοστή απόδειξη μιας φιλμογραφίας συγκλονιστικής και ενός ταλέντου τόσο ασύλληπτου ώστε ακόμη και οι αδιάκριτες στουντιακές παραβιάσεις να μην μπορούν να τα βλάψουν.
ΗΠΑ | 1942 | ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΟ | DCP | 88’ | ΑΓΓΛΙΚΑ
Υπό την θαυμαστική αχλή που περιβάλλει το δημιούργημα ενός 25χρονου Γουέλς στον «Πολίτη Κέιν», ίσως ξεχνάμε ότι ολοκλήρωσε ως 26χρονος, σε δύο μήνες των τελών του 1941, τα γυρίσματα των «Υπέροχων Άμπερσον». Το επίτευγμα όμως είναι ουσιαστικά ισοϋψές. Ποτέ πριν ή μετά δεν υπήρξε παρόμοια αντίληψη στην ταινία εποχής. Στο αξέχαστο μπαροκικό ντεκόρ της έπαυλης των Άμπερσονς, ο Γουέλς στέγασε μια σχεδόν ροκ (πριν ο όρος καν υπάρξει!) απόπειρα σε περιβάλλον εποχής.
Τόση αισθητική καινοτομία διαθέτει. Πυκνοκεντημένο και σεναριακά διαυγές, λακωνικό και μαζί φιλόλογο, συντάσσει μια κριτική στην ταξική αντιπαράθεση, κοιτά μελαγχολικά την αλλαγή των εποχών, αφήνει τη μοίρα να σκιάσει κάθε μικρή αισθηματική και μεγάλη υλική ματαιότητα και οδηγείται σε ένα φινάλε γουελσικά παράτονο, που ο σκηνοθέτης δεν γύρισε ποτέ. Άριστο παραμένει. Η.Δ.
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Orson Welles
ΣΕΝΑΡΙΟ: Orson Welles
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Stanley Cortez
ΜΟΝΤΑΖ: Robert Wise
ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Joseph Cotten, Dolores Costello, Anne Baxter, Tim Holt, Agnes Moorehead, Ray Collins
